Λεύκη: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Η 25η Ιουνίου είναι μια ημέρα αφιερωμένη στην ενημέρωση για τη λεύκη και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς.

Η λεύκη είναι μια χρόνια πάθηση που επηρεάζει το χρώμα του δέρματος. Επειδή η λεύκη επηρεάζει την εξωτερική εμφάνιση, η ζωή με την πάθηση μπορεί να είναι δύσκολη και να επηρεάζει την ψυχική ευεξία.

Παρακάτω, θα διαβάσετε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη λεύκη.

Τι είναι η λεύκη;

Η λεύκη είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία περιοχές του δέρματος χάνουν το χρώμα τους λόγω καταστροφής των μελανοκυττάρων, των κυττάρων που παράγουν τη μελανίνη. Η μελανίνη είναι η χρωστική που δίνει στο δέρμα το χρώμα του. Η λεύκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και επηρεάζει άτομα κάθε ηλικίας, εθνικότητας ή φύλου.

Σύμφωνα με τις έρευνες και τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας:

• Περίπου το 30% των ατόμων με λεύκη έχουν οικογενειακό ιστορικό.
• Εμφανίζεται στο 1% έως 2% του πληθυσμού.
• Περίπου οι μισοί εμφανίζουν συμπτώματα πριν τα 20 έτη.
• Σε 1 στους 5 έως 10 ασθενείς, το χρώμα μπορεί εν μέρει ή πλήρως να επιστρέψει, κάνοντας τις λευκές κηλίδες να εξαφανιστούν.

Ποια είναι η αιτία της λεύκης;

Η λεύκη πιστεύεται ότι είναι αυτοάνοση διαταραχή, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος στα ίδια του τα κύτταρα. Στην περίπτωση της λεύκης, το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα μελανοκύτταρα. Επίσης, τα μελανοκύτταρα μπορεί να είναι λιγότερο ικανά να αντιμετωπίσουν την ανισορροπία μεταξύ αντιοξειδωτικών και ελεύθερων ριζών. Σε κάθε περίπτωση, τα κύτταρα καταστρέφονται, προκαλώντας την απώλεια της χρωστικής ουσίας.

Παρότι οι περισσότεροι άνθρωποι με λεύκη είναι κατά τα άλλα υγιείς, υπάρχει σύνδεση της ασθένειας με διαταραχές του θυρεοειδούς, όπως υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός.

Πώς φαίνεται η λεύκη;

Η λεύκη προκαλεί λευκές ή πιο ανοιχτόχρωμες περιοχές στο δέρμα. Τα όρια αυτών των περιοχών μπορεί να είναι ομαλά ή ακανόνιστα και να εμφανίζουν ερυθρότητα ή καφέ απόχρωση.

Η λεύκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Όμως, εμφανίζεται συχνότερα στα εξής σημεία σημεία:

• Στα δάχτυλα και τους καρπούς.
• Στις μασχάλες.
• Στη βουβωνική περιοχή και τα γεννητικά όργανα.
• Γύρω από τα μάτια και το στόμα.
• Μέσα στο στόμα.

Μπορεί επίσης να προκαλέσει αποχρωματισμό των μαλλιών στο κεφάλι, τα φρύδια, τις βλεφαρίδες, το μούσι και τις τρίχες του σώματος.

Η λεύκη μπορεί να είναι ιδιαίτερα εμφανής σε πιο σκούρες επιδερμίδες λόγω της αντίθεσης μεταξύ των περιοχών που έχουν επηρεαστεί και αυτών που δεν έχουν επηρεαστεί. Σε άτομα με πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα, η έλλειψη χρωστικής συχνά γίνεται πιο αισθητή το καλοκαίρι, όταν το υπόλοιπο δέρμα μαυρίζει, ενώ οι περιοχές με λεύκη παραμένουν ανοιχτόχρωμες.

Πόσοι τύποι λεύκης υπάρχουν;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι λεύκης:

• Η μη-τμηματική (non-segmental) λεύκη είναι ο πιο κοινός τύπος (90%). Αυτός ο τύπος εξελίσσεται αργά, με νέες κηλίδες να εμφανίζονται περιοδικά και στις δύο πλευρές του σώματος, συχνά συμμετρικά, όπως και στα δύο γόνατα ή χέρια.
• Η τμηματική (segmental) λεύκη δεν είναι τόσο συνηθισμένη, αλλά εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά. Προκαλεί ταχεία απώλεια χρωστικής στη μία πλευρά ή σε ένα μέρος του σώματος. Η τμηματική λεύκη συνήθως σταθεροποιείται μέσα σε έξι έως δώδεκα μήνες, μετά τους οποίους δεν εμφανίζονται νέες κηλίδες.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, η λεύκη μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα και τότε αναφερόμαστε σε αυτή ως οικουμενική (universal) λεύκη.

Πώς γίνεται η διάγνωση της λεύκης;

Για να διαγνωστεί η λεύκη, ο/η γιατρός σας θα εξετάσει το ιατρικό σας ιστορικό και θα πραγματοποιήσει έναν ενδελεχή έλεγχο του δέρματός σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, χρησιμοποιείται υπεριώδες φως που ονομάζεται λυχνία Wood για να αναδείξει τις περιοχές αποχρωματισμού, οι οποίες εμφανίζονται πιο έντονες και φωτεινές κάτω από το φως.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να προχωρήσει και σε άλλες εξετάσεις, όπως:

• Αιματολογικές εξετάσεις για να εντοπιστούν άλλες αυτοάνοσες παθήσεις.
• Οφθαλμολογική εξέταση για την ανίχνευση ραγοειδίτιδας, μιας φλεγμονής του ματιού που σχετίζεται με τη λεύκη.

Η βιοψία δέρματος σπάνια είναι απαραίτητη. Μπορεί όμως, να βοηθήσει στην επιβεβαίωση της διάγνωσης, αν οι αλλαγές στο δέρμα υποδεικνύουν άλλες παθήσεις

Με ποιες θεραπείες αντιμετωπίζεται η λεύκη;

Αν και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη λεύκη, υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, στην αποκατάσταση του χρώματος του δέρματος και στην πρόληψη εμφάνισης νέων κηλίδων. Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι λευκές περιοχές του δέρματος παραμένουν και συχνά επεκτείνονται, αν η λεύκη δεν αντιμετωπιστεί.

Οι πλέον ενδεδειγμένες θεραπείες για τη λεύκη είναι οι εξής:

1. Τοπικά φάρμακα: Οι τοπικές θεραπείες περιλαμβάνουν κορτικοστεροειδή, αναστολείς καλσινευρίνης (όπως τακρόλιμους ή πιμεκρόλιμους) και ανάλογα βιταμίνης D (όπως η καλσιποτριένη). Αυτά τα συνταγογραφούμενα φάρμακα εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα.
   • Ruxolitinib (Opzelura): Πρόκειται για ένα νεότερο φάρμακο που εγκρίθηκε από τον FDA το 2022 για την αποκατάσταση του χαμένου χρώματος του δέρματος σε άτομα με λεύκη. Αυτή η κρέμα είναι αναστολέας της κινάσης Janus (JAK) και συνταγογραφείται για άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω, κυρίως για μικρές περιοχές λεύκης. Οι κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κρέμα ruxolitinib μπορεί να επαναχρωματίσει αποτελεσματικά το δέρμα, με αποτελέσματα που διαρκούν έως και δύο χρόνια.
2. Φωτοθεραπεία: Αυτή η θεραπεία εκθέτει το δέρμα σε υπεριώδη ακτινοβολία, ενισχύοντας τον επαναχρωματισμό. Η θεραπεία πρέπει να επαναλαμβάνεται συχνά, συνήθως τρεις φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον έξι μήνες.
3. Αποχρωματισμός: Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει τη λεύκανση του υγιούς δέρματος, ώστε να ταιριάζει με τις αποχρωματισμένες περιοχές. Χρησιμοποιείται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις λεύκης και σπάνια εφαρμόζεται, καθώς ο αποχρωματισμός είναι μόνιμος και το δέρμα χωρίς χρωστική είναι ευάλωτο στη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία.
4. Χειρουργείο: Χειρουργικές επιλογές, όπως μοσχεύματα δέρματος ή μεταμοσχεύσεις μελανοκυττάρων, μπορεί να εξεταστούν σε σοβαρές περιπτώσεις ή σε εκείνες που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες. Η χειρουργική επέμβαση δεν είναι κατάλληλη για όλους, ιδιαίτερα για άτομα με τάση για ουλές.

Οι συστάσεις του/της γιατρού σας για τη θεραπεία θα εξαρτηθούν από τις ανάγκες σας, τη γενική σας υγεία και τον τύπο της λεύκης.

Πώς να προστατεύσετε και να φροντίσετε το δέρμα σας, αν έχετε λεύκη

Αν έχετε λεύκη, η προστασία του δέρματός σας από τον ήλιο είναι ζωτικής σημασίας. Το δέρμα που έχει επηρεαστεί από λεύκη είναι πιο ευάλωτο σε ηλιακά εγκαύματα και καρκίνο του δέρματος.

Για να προστατέψετε το δέρμα σας:

• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο.
• Φορέστε ρούχα με αντηλιακή προστασία,
• Εφαρμόστε αντηλιακό καθημερινά σε όλο το εκτεθειμένο δέρμα.
• Αποφύγετε τα σολάριουμ και τις λάμπες τεχνητού μαυρίσματος, καθώς μπορούν να επιδεινώσουν τη λεύκη.

Επίσης, τραυματισμοί του δέρματος όπως κοψίματα, γρατζουνιές και εγκαύματα μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση νέων κηλίδων λεύκης, επομένως είναι σημαντικό να προστατεύετε το δέρμα σας όσο το δυνατόν περισσότερο.

Πώς είναι να ζεις με λεύκη;

Ορισμένοι άνθρωποι «αγκαλιάζουν» με φροντίδα το φυσικό τους δέρμα με λεύκη. Άλλοι μπορεί να μην αισθάνονται άνετα με την εμφάνισή τους και να χρησιμοποιούν μακιγιάζ, αυτομαυριστικά ή χρωστικές ουσίες για να καλύψουν τις ανοιχτόχρωμες περιοχές. Η λεύκη μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής, προκαλώντας άγχος, θλίψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Αν η λεύκη επηρεάζει την ψυχική σας υγεία, αναζητήστε ψυχολογική υποστήριξη. Ένας/ Μία επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να σας προσφέρει πολύτιμη βοήθεια για την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων και τη διαχείριση της κατάθλιψης.

Επίσης, μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να έρθετε σε επαφή και με άλλους ανθρώπους με λεύκη, όπως ο Πανελλήνιος Σύλλογος Ασθενών «Επιδέρμια» ή να αναζητήσετε συναισθηματική στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους σας.

Αν θέλετε να εξεταστείτε ή να ρωτήσετε περισσότερες πληροφορίες για τη Λεύκη, επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας.

*Πηγή: με πληροφορίες από το Harvard Health
**Photo credit: Freepik