Ψωρίαση: Αίτια, συμπτώματα και σύγχρονες θεραπείες

Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την ψωρίαση και πώς να τη διαχειριστείτε αποτελεσματικά.

Ο Αύγουστος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας ευαισθητοποίησης για την ψωρίαση, μια χρόνια φλεγμονώδη δερματική νόσο που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων.

Μέσω της ενημέρωσης και της κατανόησης των συμπτωμάτων, των αιτιών και των διαθέσιμων θεραπειών, μπορούμε να στηρίξουμε όσους ζουν με αυτή την ασθένεια και να συμβάλλουμε στην καταπολέμηση του στιγματισμού που συχνά τη συνοδεύει.

Τι είναι η ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια συχνή, μη μεταδοτική πάθηση του δέρματος που επηρεάζει το 2% του πληθυσμού. Πολλά γονίδια ευθύνονται για την εμφάνισή της, ενώ έχουν ενοχοποιηθεί πολύπλοκοι ανοσολογικοί μηχανισμοί. Προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και συχνά έχει απρόβλεπτη πορεία. Ειδικά η μέτρια προς σοβαρή ψωρίαση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας και κατάθλιψης.

Τι προκαλεί την ψωρίαση;

Η ψωρίαση προκαλείται από ένα υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο δημιουργεί φλεγμονή στο δέρμα σας.

Αν έχετε ψωρίαση, το ανοσοποιητικό σας σύστημα υποτίθεται ότι καταστρέφει ξένους εισβολείς, όπως τα βακτήρια, για να σας κρατήσει υγιείς και να αποτρέψει τις ασθένειες. Αντί για αυτό, το ανοσοποιητικό σας μπορεί να μπερδέψει τα υγιή κύτταρα με ξένους εισβολείς. Ως αποτέλεσμα, προκαλεί φλεγμονή ή οίδημα, το οποίο εμφανίζεται στην επιφάνεια του δέρματός σας ως πλάκες (πλάκες ψωρίασης).

Κανονικά, χρειάζονται έως και 30 ημέρες για να αναπτυχθούν νέα κύτταρα του δέρματος και να αντικαταστήσουν τα παλιά. Το υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σας σύστημα επιταχύνει αυτή τη διαδικασία σε τρεις με τέσσερις ημέρες. Η ταχύτητα με την οποία τα νέα κύτταρα αντικαθιστούν τα παλιά προκαλεί απολέπιση και συχνή απόρριψη δερματικών κυττάρων πάνω στις πλάκες ψωρίασης.

Η ψωρίαση είναι κληρονομική. Μπορεί να υπάρχει γενετικός παράγοντας στην ψωρίαση, καθώς οι γονείς ενδέχεται να μεταδώσουν την πάθηση στα παιδιά τους.

Πώς μοιάζει και πού εντοπίζεται η ψωρίαση;

Τα συμπτώματα της ψωρίασης στο δέρμα περιλαμβάνουν πλάκες, οι οποίες μοιάζουν με:

• Ένα εξάνθημα ή μια υπερυψωμένη περιοχή με παχύ δέρμα.
• Το δέρμα στην περιοχή της πλάκας έχει αποχρωματιστεί.
• Η πλάκα έχει λέπια ή ξεφλουδίζει εύκολα.

Ένα πρώιμο σημάδι της ψωρίασης είναι μικρά εξογκώματα. Τα εξογκώματα μεγαλώνουν και σχηματίζονται λέπια στην επιφάνειά τους. Η επιφάνεια της πλάκας μπορεί να αποκολλάται, αλλά τα λέπια από κάτω παραμένουν κολλημένα μεταξύ τους. Αν ξύσετε το εξάνθημα, τα λέπια μπορεί να αποκολληθούν από το δέρμα και να προκαλέσουν αιμορραγία. Καθώς το εξάνθημα συνεχίζει να αναπτύσσεται, μπορεί να δημιουργηθούν αλλοιώσεις (μεγαλύτερες περιοχές βλάβης του δέρματος). Τα συμπτώματα της ψωρίασης μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά.

Εμφανίζονται συνηθέστερα στο τριχωτό της κεφαλής, στα γόνατα και τους αγκώνες, καθώς και στο κάτω μέρος της ράχης. Παρ’ όλα αυτά, η ψωρίαση μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές μορφές και εντοπίσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ψωρίασης;

Εκτός από τις πλάκες στο δέρμα ή το εξάνθημα, μπορεί να έχετε συμπτώματα όπως:

• Φαγούρα στο δέρμα.
• Ξηρό, σκασμένο δέρμα.
• Πόνος στο δέρμα.
• Νύχια με λακκάκια, ρωγμές ή εύθραυστα.
• Πόνος στις αρθρώσεις.

Ποιοι είναι οι τύποι ψωρίασης;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψωρίασης, όπως:

• Ψωρίαση κατά πλάκες: Η ψωρίαση κατά πλάκες είναι ο πιο συχνός τύπος ψωρίασης. Περίπου το 80% έως 90% των ατόμων με ψωρίαση έχουν αυτόν τον τύπο.
• Ανάστροφη ψωρίαση: Αυτός ο τύπος εμφανίζεται στις πτυχές του δέρματος. Προκαλεί λεπτές πλάκες χωρίς λέπια.
• Σταγονοειδής ψωρίαση: Η σταγονοειδής ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί μετά απόστρεπτοκοκκική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. . Μοιάζει με μικρά, κόκκινα, σταγονοειδή σημάδια με λέπια και συχνά επηρεάζει παιδιά και νέους ενήλικες.
• Φλυκταινώδης ψωρίαση: Η φλυκταινώδης ψωρίαση περιλαμβάνει μικρές φυσαλίδες γεμάτες πύον που εμφανίζονται πάνω σε πλάκες.
• Ερυθροδερμική ψωρίαση: Αυτός είναι ένας σοβαρός τύπος ψωρίασης που επηρεάζει μεγάλη έκταση του δέρματος (πάνω από το 90%). Προκαλεί εκτεταμένη αποχρωμάτιση και απολέπιση του δέρματος.
• Sebopsoriasis: Αυτός ο τύπος εμφανίζεται συνήθως στο πρόσωπο και στο τριχωτό της κεφαλής ως εξογκώματα και πλάκες με λιπαρά, κίτρινα λέπια. Πρόκειται για έναν συνδυασμό ψωρίασης και σμηγματορροϊκής δερματίτιδας.
• Ψωρίαση των νυχιών: Η ψωρίαση των νυχιών προκαλεί αποχρωματισμό, λακκούβες και αλλοιώσεις στα νύχια των χεριών και των ποδιών.

Ποια μέρη του σώματος επηρεάζει η ψωρίαση;

Ένα εξάνθημα από ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο δέρμα σας. Η ψωρίαση είναι συχνή στις εξής περιοχές:

• Αγκώνες και γόνατα
• Πρόσωπο και μέσα στο στόμα
• Τριχωτό της κεφαλής
• Γεννητικά όργανα
• Κάτω μέρος της πλάτης
• Παλάμες και πέλματα

Στους περισσότερους ανθρώπους, η ψωρίαση καλύπτει μια μικρή περιοχή του δέρματος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι πλάκες ενώνονται μεταξύ τους και καλύπτουν μεγάλο μέρος του σώματος.

Μπορεί η ψωρίαση να εμφανιστεί και σε άλλα σημεία εκτός από το δέρμα;

Στους μισούς περίπου ασθενείς, η ψωρίαση εκτός από το δέρμα μπορεί να προσβάλλει και τα νύχια, προκαλώντας διαταραχές στο χρώμα και στην υφή τους («ψωριασική ονυχία»).

Επίσης, μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα στις αρθρώσεις (π.χ. πρήξιμο, πόνο ή δυσκαμψία μικρών και μεσαίων αρθρώσεων, πόνο ή δυσκαμψία στη μέση).

Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα;

Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι ένας τύπος αρθρίτιδας που προκαλεί πόνο και πρήξιμο στις αρθρώσεις.

Παρόμοια με την ψωρίαση, η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί φυσιολογικά και προκαλεί συμπτώματα.

Περίπου 1 στους 3 ανθρώπους που διαγιγνώσκονται με ψωρίαση θα εμφανίσουν και αρθρίτιδα λόγω φλεγμονής. Η έγκαιρη θεραπεία της ψωριασικής αρθρίτιδας μπορεί να μειώσει τη βλάβη στις αρθρώσεις.

Είναι η ψωρίαση το ίδιο με το έκζεμα;

Η ψωρίαση και το έκζεμα είναι δύο διαφορετικές δερματικές παθήσεις. Και οι δύο προκαλούν παρόμοια συμπτώματα, όπως αποχρωματισμένο δέρμα, εξανθήματα και φαγούρα. Οι πλάκες της ψωρίασης προκαλούν περιοχές παχύτερου δέρματος με λέπια. Το έκζεμα προκαλεί εξάνθημα με ξηρό και τραχύ δέρμα. Το έκζεμα συνήθως προκαλεί εντονότερη φαγούρα από την ψωρίαση.

Τι προκαλεί εξάρσεις ψωρίασης;

• Συνηθισμένοι παράγοντες που προκαλούν εξάρσεις περιλαμβάνουν:
• Συναισθηματικό στρες.
• Μόλυνση (π.χ. στρεπτοκοκκική λοίμωξη).
• Τραυματισμός του δέρματος, όπως κοψίματα, γρατζουνιές ή χειρουργική επέμβαση.
• Ορισμένα φάρμακα, όπως το λίθιο και οι β-αποκλειστές.
• Αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος λόγω καιρού.

Οι εξάρσεις ψωρίασης διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Είναι μεταδοτική η ψωρίαση;

Όχι, η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Δεν μπορείς να κολλήσεις ψωρίαση ερχόμενος σε επαφή με τα εξανθήματα κάποιου άλλου.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ψωρίασης;

Η διάγνωση της ψωρίασης συνήθως γίνεται κλινικά (με επισκόπηση του δέρματος), ενώ σπάνια μπορεί να χρειαστεί βιοψία.

Πώς θεραπεύεται η ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια νόσος, για την οποία δυστυχώς δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία. Ωστόσο, στις μέρες μας υπάρχουν αρκετές θεραπείες για τον έλεγχο της ψωρίασης, ανάλογα με την έκταση και τη βαρύτητά της, οι οποίες παρέχουν εξαιρετικά αποτελέσματα.

Εκτός από τις συνηθισμένες τοπικές αγωγές (κρέμες, λοσιόν) για την ήπια ψωρίαση, στο δερματολογικό ιατρείο γίνεται συνταγογράφηση και παρακολούθηση τόσο των κλασικών συστηματικών θεραπειών (κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, ασιτρετίνη) όσο και των νεότερων βιολογικών θεραπειών, με επαναστατικά αποτελέσματα.

Πώς φροντίζει σωστά ένας ασθενής με ψωρίαση τον εαυτό του;

Για να αισθάνεστε καλύτερα με την ψωρίαση:

• Πάρτε τα φάρμακα όπως σας έχει υποδείξει ο γιατρός.
• Χρησιμοποιήστε ενυδατική κρέμα τακτικά, ειδικά μετά το μπάνιο.
• Αποφύγετε τα σκληρά σαπούνια.
• Χρησιμοποιήστε ειδικό σαμπουάν για λέπια στο τριχωτό της κεφαλής.

Άλλα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο υγιείς:

• Συζητήστε με τη γιατρό σας για τον τρόπο μείωσης του κινδύνου σχετικών παθήσεων, όπως καρδιοπάθειας, κατάθλιψης και διαβήτη.
• Μειώστε το στρες με διαλογισμό, άσκηση ή επισκέψεις σε επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Η Δερματολόγος Αικατερίνη Κιριμλίδου - Χαρίση έχει σημαντική εμπειρία στην παρακολούθηση και θεραπεία ασθενών με ψωρίαση, μέσα από τη συμμετοχή της σε ειδικά ιατρεία και κλινικές μελέτες. Κλείστε ραντεβού με τη γιατρό, η οποία θα εκτιμήσει τη βαρύτητα της ψωρίασής σας και θα σας προτείνει την καλύτερη δυνατή θεραπεία, προσαρμοσμένη στις δικές σας ανάγκες και ιδιαιτερότητες!

*Πηγή: clevelandclinic.org
**Photo credit: Pexels